νέα αποστακτήρια 0 Credit Konrad Borkowski

Τα νέα αποστακτήρια ουίσκι της Σκωτίας που πρέπει να γνωρίζεις

  • Post category:General / News

Ο αριθμός των αποστακτηρίων στη Σκωτία ήταν πάντα μια ένδειξη ευημερίας για την βιομηχανία του ουίσκι στη χώρα. Όταν το προϊόν έφθινε οι συνθήκες ανάγκαζαν πολλά αποστακτήρια να κλείσουν (βλ. Α’ και Β’ Π.Π., ποτοαπαγόρευση κλπ) ενώ όταν αυτό ευημερούσε (βλ. τέλη 19ου αι., δεκαετίες ’60 και ’70) αντίστοιχα είχαμε μια σαφή αύξηση των νέων αποστακτηρίων.

Στις μέρες μας ζούμε αδιαμφισβήτητα σε μια νέα χρυσή εποχή για το ουίσκι. Ίσως τη πιο “χρυσή” της ιστορίας καθώς βιώνουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις με τις τιμές των εμφιαλώσεων να έχουν εκτοξευθεί, φιάλες να πωλούνται για πάνω από 1 εκατομμύριο δολάρια, το ουίσκι να ξεπερνά πλέον τον χρυσό ως επενδυτικό προϊόν και νέα αποστακτήρια να ξεπηδούν συνεχώς από εδώ και από εκεί σε μια προσπάθεια να εξυπηρετηθεί η τεράστια παγκόσμια ζήτηση για το “νερό της ζωής”.

Μόνο στη Σκωτία ο αριθμός των αποστακτηρίων έχει αυξηθεί κατά 45% την τελευταία δεκαετία, από 90 το 2010 σε 130 το 2020 σύμφωνα με το Scotch Whisky Association και πάνω από πέντε ακόμα σχεδιάζονται ή έχουν δρομολογηθεί για να ανοίξουν την επόμενη διετία!

Βέβαια δεν είναι όλα ρόδινα στη βιομηχανία του σκωτσέζικου ουίσκι. Οι φόροι που επέβαλε η κυβέρνηση Τράμπ στις ΗΠΑ το 2019 για τις εισαγωγές σκωτσέζικου ουίσκι έχουν ήδη επιφέρει μια ζημία 500 εκατομμυρίων λιρών στη βιομηχανία και το Scotch Whisky Association προειδοποιεί για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες που θα έχει η συνεχιζόμενη αυτή φορολογία. Και σαν να μην έφτανε αυτό, από την 1η Ιανουαρίου 2021 το Ηνωμένο Βασίλειο είναι και επίσημα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ακόμα καθαρή εικόνα σε σχέση με το τι δασμούς και γραφειοκρατία θα επιφέρει αυτό στις εξαγωγές ουίσκι. Φυσικά, τα παραπάνω μπορεί να επιδράσουν αρνητικά στην βιομηχανία του ουίσκι και κατ’ επέκταση στον αριθμό των συνολικών αποστακτηρίων καθώς ενδέχεται κάποια αποστακτήρια να τα βρουν “σκούρα” τα επόμενα χρόνια.

Ποια όμως από τα αποστακτήρια που ιδρύθηκαν πρόσφατα ή που θα ξεκινήσουν παραγωγή σύντομα θα μας απασχολήσουν περισσότερο στο μέλλον;

 

Awaken Giants

Αδιαμφισβήτητα τα ονόματα που κεντρίζουν περισσότερο το ενδιαφέρον είναι γνώριμα στους περισσότερους. Μιλάμε φυσικά για τους τρεις “κοιμώμενους γίγαντες”, τρία αποστακτήρια θρύλους του παρελθόντος που οι απανταχού ουισκόφιλοι περιμένουν πως και πώς να γεμίσουν ξανά τα ποτήρια τους!

Τα θρυλικά Port Ellen, Brora και Rosebank θα αναγεννηθούν σύντομα με σκοπό να αναβιώσουν τα αποστάγματα που τους έδωσαν διαστάσεις μυθικές στη συνείδηση των φίλων του ουίσκι.

 

νέα αποστακτήρια 1
Ένα προσχέδιο του νέου Port Ellen. (Diageo)

 

Port Ellen και Brora έκλεισαν τη “μαύρη χρονιά του ουίσκι”, το 1983 και θα αναγεννηθούν σύντομα από την Diageo. Το αρχικό πλάνο ήταν να ξεκινήσουν παραγωγή μέσα στο 2020 αλλά οι πρωτόγνωρες συνθήκες και οι περιορισμοί που επέβαλε η πανδημία του COVID-19 το ανέβαλε προσωρινά.

Το επίσης θρυλικό Rosebank, ίσως το πιο θρυλικό ουίσκι των Lowlands, έκλεισε το 1993 όντας στη ιδιοκτησία της Diageo και το 2017 η Ian McLeod το εξαγόρασε με σκοπό να το αναβιώσει και να επαναφέρει την χαρακτηριστική τριπλή απόσταξη του Rosebank. Αρχικός στόχος ήταν να ανοίξει το φθινόπωρο του 2020 αλλά δυστυχώς και πάλι, η ημερομηνία έναρξης πήρε μια μικρή -ελπίζουμε- παράταση.

 

νέα αποστακτήρια 2
Κάπως έτσι θα ειναι το νέο Rosebank όταν ολοκληρωθεί. (Ian MacLeod Distillers ltd.)

 

Η νέα χρυσή γεωγραφική περιοχή

Συνεχίζοντας, θα ήθελα να σταθώ λίγο περισσότερο σε μια περιοχή που μπορεί μέχρι πολύ πρόσφατα να ήταν απούσα από τον χάρτη του ουίσκι αλλά θεωρώ ότι τα επόμενα χρόνια θα αποτελέσει το επίκεντρο της νέας γενιάς αποστακτηρίων. Μιλάω φυσικά για το Fife που βρίσκεται βόρεια του Εδιμβούργου και νότια του Dundee και ανήκει στα Lowlands. Η προσωπική μου αυτή εκτίμηση δεν πηγάζει μόνο από την αγάπη μου για την περιοχή -καθώς έζησα εκεί πάνω από τρία χρόνια- αλλά και από τις πρώτες εντυπώσεις που άφησαν στον ουρανίσκο μου όσα αποστάγματα έχω δοκιμάσει από τα νέα αποστακτήρια της περιοχής.

 

 
previous arrow
next arrow
previous arrow
next arrow

 

Το Lindores Abbey Distillery έχει ένα όνομα βαρύ σαν ιστορία. Από το αβαείο Lindores στο Newburgh και τον μοναχό John Cor, ο βασιλιάς James IV παρήγγειλε γραπτώς περίπου 400 φιάλες (“8 bols”) ουίσκι το 1494 -η πρώτη ιστορικά καταγεγραμμένη αναφορά στο “νερό της ζωής”– και έβαλε την περιφέρεια του Fife για πάντα στα βιβλία της ιστορίας. Από το 2017 ξεκίνησε η παραγωγή στο αποστακτήριο Lindores Abbey που ανήκει στην οικογένεια McKenzie και όλο το απόσταγμα που παράγεται προέρχεται από τοπικό κριθάρι από το Fife.

To Inchdairnie άνοιξε το 2015 στο Kinglassie. Ένα καθόλα πειραματικό και οικολογικό αποστακτήριο, εστιάζει στο μέλλον με πέντε βασικά στοιχεία της παραγωγής του να είναι, σύμφωνα με τους εκπροσώπους του, αυτά που θα κάνουν την διαφορά στο τελικό προϊόν. Βύνη κριθαριού αποκλειστικά από το Fife, τυρφώδης και μη, αλλά και βύνη σίκαλης έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί για διαφορετικά αποστάγματα. Επίσης αντί για mash tun, η πολτοποίηση της βύνης γίνεται σε μηχανικό φίλτρο. Παράλληλα, πειραματίζονται με το είδος της μαγιάς και με την διαδικασία της ζύμωσης για να επιτύχουν το επιθυμητό γευστικά αποτέλεσμα και οι άμβυκές τους έχουν διπλό συμπυκνωτή για ιδανικότερη απόσταξη. Το πώς όλα αυτά θα επηρεάσουν το τελικό προϊόν μένει να το δούμε σε 9 περίπου χρόνια που θα κυκλοφορήσει το πρώτο Inchdairnie single malt whisky (υπέροχη ιδέα το σχετικό countdown στο site του αποστακτηρίου). Μέχρι τότε ίσως δούμε κάποιο ουίσκι σίκαλης ως single grain για μια πρώτη γνωριμία με το αποστακτήριο. Είχα την τύχη να δοκιμάσω μια σειρά από διαφορετικά new make spirits του Inchdairnie στο Fife Whisky Festival 2018 και η πρώτη εντύπωση ήταν θετικότατη. Το πιο εντυπωσιακό ίσως -αν και σε επίπεδο new make λίγα συμπεράσματα μπορείς να βγάλεις- ήταν το new make από βύνη σίκαλης!

Το Kingsbarns βρίσκεται στην ομώνυμη περιοχή κοντά στο St. Andrews και ανήκει στην γνωστή -ως ανεξάρτητος εμφιαλωτής- οικογένεια Wemyss. Ξεκίνησε παραγωγή το 2015 και το 2018 κυκλοφόρησε το πρώτο του single malt ουίσκι με την ονομασία Dream to Dram. To Dream to Dram προδίδει ένα μοναδικό Lowland χαρακτήρα ήδη από τα 3 έτη παλαίωσης και το μόνο που μένει είναι να φανταζόμαστε πόσο αυτός θα ενισχυθεί μετά από δέκα-έντεκα χρόνια στο βαρέλι. Έχει ήδη βραβευτεί ως το καλύτερο Lowland single malt whisky από τα World Whisky Awards 2020.

Το Eden Mill βρίσκεται επίσης στο St. Andrews, ανήκει στον Paul Miller και είναι τόσο αποστακτήριο όσο και ζυθοποιείο! Η απόσταξη ξεκίνησε το 2014 και η πρώτη κυκλοφορία του ήρθε το 2019. Ωστόσο από το 2018 κυκλοφορούσαν τα εκπληκτικά Hip Flask Series, single cask εμφιαλώσεις των 200ml με τιμή 25 λίρες που στόχο είχαν να γνωρίσουν όσο περισσότεροι γίνεται το απόσταγμα του Eden Mill.

Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, το εκπληκτικό Daftmill, ιδρυθέν το 2005 στη φάρμα της οικογένειας Cuthbert κοντά στο Cupar. Ένα single farm αποστακτήριο, πολύ μικρής παραγωγής, πιστό στην απόσταξη παλαιάς κοπής. Δεν θεωρείται καινούργιο καθώς λειτουργεί εδώ και 15 χρόνια αλλά επέλεξα να το συμπεριλάβω καθώς η πρώτη του κυκλοφορία έγινε μόλις το 2018 ως 12 ετών single malt ουίσκι (!). Από τότε κάθε κυκλοφορία του γίνεται ανάρπαστη σε δευτερόλεπτα με τις τιμές να απογειώνονται τρείς και τέσσερις φορές πάνω από την αρχική τους στην δευτερογενή αγορά. Δύσκολο έως πολύ δύσκολο να καταφέρει κάποιος να δοκιμάσει Daftmill λοιπόν, αλλά θα συνεχίσουμε να ζούμε με την ελπίδα.

 

The Best of the Rest

Lowlands

Γλασκώβη και Εδιμβούργο μπαίνουν και αυτές δυναμικά στο παιχνίδι της απόσταξης ουίσκι. Ενώ μέχρι σήμερα οι δύο μεγαλύτερες πόλεις της Σκωτίας είχαν από έναν μοναδικό εκπρόσωπο (βλ. Auchentoshan – Γλασκώβη, Glenkinchie – Εδιμβούργο) πλέον στη Γλασκώβη έχουν ήδη ξεκινήσει παραγωγή τα Clydeside Distillery (2017, Morrison Glasgow Distillers) και Glasgow Distillery (2014, The Glasgow Distillery Co.) με το τελευταίο να έχει ήδη στο portfolio του τα πρώτα του single malt ουίσκι, την σειρά 1770 (αναφορά στο έτος ίδρυσης του παλαιού Glasgow Distillery). O γνωστός ανεξάρτητος εμφιαλωτής Douglas Laing το 2018 ανακοίνωσε επίσης σχέδιο για την ανέγερση ενός ακόμα αποστακτηρίου στη Γλασκώβη, ονόματι Clutha Distillery.

 

 
previous arrow
next arrow
previous arrow
next arrow

 

Στο Εδιμβούργο τα αποστακτήρια που συγκεντρώνουν την προσοχή μας είναι το Hollyrood Distillery (2019, Rob & Kelly Carpenter και Scot David Robertson) και Port of Leith Distillery (2019, Ian Stirling, Patrick Fletcher) και τα δύο στην περιοχή του λιμανιού του Leith που σκοπό έχουν να αναβιώσουν την ιστορική απόσταξη ουίσκι στην πρωτεύουσα της χώρας.

To Aberargie ιδρύθηκε το 2017 στο Perthshire από την ιστορική οικογένεια των Morrison (Morrison & Mackay – βλ. Carn Mor, Old Perth) και σηματοδοτεί την επιστροφή της οικογένειας στην απόσταξη μετά την πώληση των Bowmore, Auchentoshan και Glen Garioch στην ιαπωνική Suntory το 1994. Τεχνικά βρίσκεται στα Lowlands καθώς βρίσκεται ελάχιστα κάτω από την Highland Line. Η οικογένεια υπόσχεται αποκλειστική χρήση Golden Promise κριθαριού από τις φάρμες της και εμφιάλωση μόνο όταν θα είναι ευχαριστημένοι με την ποιότητα του αποστάγματος!

 

Islands

Τα αγαπημένα μας νησιά δεν θα μπορούσαν φυσικά να λείπουν από τη λίστα μας. Η αρχή οφείλει να γίνει με το 9ο αποστακτήριο στο Islay, που ξεκίνησε παραγωγή το 2018 και έχει την υπογραφή του μύθου της απόσταξης Jim McEwan (βλ. Bowmore, Bruichladdich), το Ardnahoe. Ανήκει στην Hunter Laing & Co.

 

 
previous arrow
next arrow
previous arrow
next arrow

 

To Lagg, ιδρυθέν το 2019, είναι το “καπνιστό” αδερφάκι του Arran και στόχος του είναι να παράγει ποιοτικό τυρφώδες ουίσκι στο νησί του Arran.

Το Torabhaig έγινε το 2017 το δεύτερο αποστακτήριο στο πανέμορφο Isle of Skye, βάζοντας τέλος στην μοναξιά του Talisker. Ακόμα ένα αποστακτήριο που ανήκει σε ανεξάρτητο εμφιαλωτή (Mossburn Distillers). Τον Φεβρουάριο του 2021 κυκλοφόρησε το πρώτο του single malt ουίσκι.

 

Highlands & Speyside

Αφήνοντας τα καλύτερα για το τέλος, μεταφερόμαστε στο Speyside και τα Highlands για να γνωρίσουμε νέα αποστακτήρια που σίγουρα θα ακούμε όλο και περισσότερο στο εγγύς μέλλον.

 

 
previous arrow
next arrow
previous arrow
next arrow

 

Το Nc’nean ιδρύθηκε το 2017 στο Drimnin των δυτικών Highlands από την Annabel Thomas. Είναι το πρώτο 100% πιστοποιημένο οργανικό αποστακτήριο και στόχο είχε να φέρει την οικολογική “επανάσταση” στη παραγωγή του ουίσκι. Και το κατάφερε. Το φθινόπωρο του 2020 κυκλοφόρησε το πρώτο του single malt και η λέξη πάταγος ίσως είναι μικρή για να περιγράψει την υποδοχή του κοινού καθώς έγινε ανάρπαστο.

Το Ardnamurchan βρίσκεται στο Glenbeg των δυτικών Highlands από το 2014 και ανήκει στον -drumroll- ανεξάρτητο εμφιαλωτή Adelphi Selection. Τον Νοέμβρη του 2020 κυκλοφόρησε την επίσημη εισαγωγική του εμφιάλωση που φυσικά εξαντλήθηκε σε ελάχιστο χρονικό διάστημα με τις πρώτες εντυπώσεις να είναι θετικότατες.

Ένα από τα πιο hot ονόματα νέων αποστακτηρίων είναι το Arbikie, που βρίσκεται στη φάρμα των αδερφών John, Iain και David Stirling στην ανατολική ακτή της Σκωτίας ανάμεσα σε Dundee και Aberdeen από το 2014. Πειραματικό και αγροτικό αποστακτήριο όπως επιβάλλει η τάση, σκοπό έχει κάθε εμφιάλωση του να έχει πληροφορίες για την χρονιά απόσταξης αλλά και τη φάρμα όπου καλλιεργήθηκε το κριθάρι που χρησιμοποιήθηκε για αυτή. Προς τιμήν του, θα κυκλοφορήσει single malt ουίσκι αποκλειστικά σε ηλικίες 14, 18 και 21 ετών όταν και μόνο όταν αυτά θα είναι έτοιμα, οπότε το πιο πιθανό είναι να μην γευτούμε κάτι από το Arbikie πριν το 2029. Μέχρι τότε όμως μπορούμε να απολαύσουμε τα single grain ουίσκι του αποστακτηρίου με την ονομασία Highland Rye και πρώτη ύλη που συνδυάζει σίκαλη, σιτάρι και βύνη κριθαριού.

Το Dornoch Distillery είναι το νέο εγχείρημα των αδερφών Phil και Simon Thompson, ιδιοκτητών ενός από τα πιο διάσημα whisky bars της Σκωτίας, του Dornoch Castle Hotel στην ομώνυμη πόλη των Βορειοανατολικών Highlands. Το αποστακτήριο τους που στεγάζεται σε έναν εγκαταλελειμμένο πρώην πυροσβεστικό σταθμό, παράγει απόσταγμα από το 2017 και στόχος τους είναι να αναπαράγουν τον πλούσιο χαρακτήρα των ουίσκι της δεκαετίας του ’60! Πρόσφατα κυκλοφόρησε τη πρώτη του εμφιάλωση.

Το Ballindaloch, βρίσκεται δίπλα στο ομώνυμο κάστρο στο Speyside που ανήκει στην οικογένεια Macpherson-Grant από το 1546 που χτίστηκε. Η οικογένεια ασχολήθηκε με το ουίσκι αρχικά στο κοντινό Cragganmore μέχρι που αυτό πουλήθηκε στην DCL (μετέπειτα Diageo) το 1965. Σχεδόν 50 χρόνια μετά, το 2014, απόγονοι της οικογένειας Macpherson-Grant ασχολούνται και πάλι με το ουίσκι ιδρύοντας το περήφανο πρώτο single estate αποστακτήριο στη Σκωτία. Η single estate λογική του σημαίνει ότι όχι μόνο καλλιεργεί το δικό του κριθάρι και ωριμάζει το ουίσκι μέσα στο αποστακτήριο αλλά φτάνει μέχρι στο να ταΐζει το draff (υπόλειμμα της πολτοποίησης) στα βραβευμένα Aberdeen Angus βοοειδή της οικογενείας!

Τέλος, το Strathearn λειτουργεί από το 2013 στο Methven, στην Highland πλευρά του Perthshire. Ιδρύθηκε από τον Tony Reeman-Clark και είναι το αποστακτήριο που έφερε μια πραγματική επανάσταση στη βιομηχανία του ουίσκι. Το 2013 που ιδρύθηκε ήταν το πρώτο craft micro-distillery ουίσκι και ουσιαστικά κερδίζοντας την άδεια του έγινε πρωτεργάτης και “γονέας” μιας ολόκληρης γενιάς νέων, μικρών, αγροτικών αποστακτηρίων όπως πολλά από αυτά που γνωρίσαμε σε αυτό το άρθρο. Από το 2019 ανήκει στην Douglas Laing & Co και παράγει πολλά διαφορετικά είδη ουίσκι, τυρφώδη και μη, τόσο διπλής όσο και τριπλής απόσταξης που ωριμάζουν σε πολλούς διαφορετικούς τύπους βαρελιών.

 

Honourable Mentions

Φυσικά είναι πολύ πιθανό να έχουμε παραλείψει κάποια αποστακτήρια που ίσως είναι άξια αναφοράς. Καινούργια αποστακτήρια ανακοινώνονται με τέτοιους ρυθμούς που πλέον είναι δύσκολο κανείς να τα παρακολουθήσει. Σε μια προσπάθεια πληρότητας αναφέρουμε εδώ μερικά ακόμα που σίγουρα θα μας απασχολήσουν:

8 Doors Distillery (2021, John O’ Groats, Kerry and Derek Campbell)
Annandale (2014, Dumfries, Annandale Distillery Co.)
Ardgowan (2020, Inverkip, Ardgowan Distillery Co Ltd.)
Ardross (2019, Averon Valley, Greenwood Distillers)
Borders Distillery (2018, Hawick, John Fordyce)
Burn O’ Bennie Distillery (2020, Royal Deeside, M. Bain, L. Pennycook)
Cabrach Distillery (2020, Moray, The Cabrach Trust)
Cairn Distillery (TBD, Grantown-on-Spey, Gordon & MacPhail)
Falkirk Distillery (2020, Falkirk, Falkirk Distillery Co.)
Glen Luss Distillery (2021, Loch Lomond, T. Powell, P. Colquhoun and D. Lewis)
GlenWyvis (2018, Dingwall, GlenWyvis Distillery Ltd.)
Isle of Raasay Distillery (2017, Isle of Raasay, Hebrides, R&B Distillers)
Isle of Harris Distillery (2015, Isle of Harris, Isle of Harris Distillers Ltd.)
LochLea Distillery (2018, LochLea, Lochlea Distilling Company Ltd)
Lone Wolf (2018, Ellon, Brewdog)
The Bonnington Distillery – John Crabbie & Co (2020, Edinburgh, Halewood International)
Toulvaddie (2017, Fearn, Heather Nelson)
Portintruan (TBA, Kildalton Coast, Islay, Elixir Distillers)
Unnamed Speyside Distillery (TBA, Speyside, Speyside Distillers)
WolfCraig (2022, Stirling, M. Lunn, J. Moore, J. Lunn)

 

Bottomline

Ζούμε σε εποχές μοναδικές και πρωτόγνωρες για το αγαπημένο μας απόσταγμα και σίγουρα οι επιλογές μας για το τι θα γεμίζει το ποτήρι μας τα επόμενα χρόνια θα πολλαπλασιαστούν. Η ευχή η δική μου είναι αυτή η πολυφωνία να είναι προάγγελος θετικών εξελίξεων στη βιομηχανία του ουίσκι με περισσότερες νόστιμες και ειλικρινείς εμφιαλώσεις που θα μας χαρίσουν ακόμα περισσότερες όμορφες αναμνήσεις.

Θα κλείσω με αυτή την ευχή λοιπόν και μέχρι την επόμενη φορά…

Slàinte Mhath!

 

*Πηγές: “The Malt Whisky Yearbook 2020” – I. Ronde, “The Malt Whisky Yearbook 2021” – I. Ronde, forbes.com, visitscotland.com, dailyrecord.co.uk, thespiritsbusiness.com, scotchwhisky.com, robreport.com, insidethecask.com, cnn.com, foodanddrink.scotsman.com

Μανώλης Μαθιουδάκης

Μόνιμος ταξιδευτής με προορισμό την ανακάλυψη του "νερού της ζωής". Μέσα από το The Whisky Beat μοιράζομαι τις σκέψεις, τις εικόνες και τις εμπειρίες που "κερδίζω" στην πορεία. Join me?