Επόμενος σταθμός των whisky travels μας δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από το καθ’ ομολογία “ομορφότερο αποστακτήριο στη Σκωτία”, ένα αποστακτήριο με ιστορία, χαρακτήρα και οραματισμό, το Glengoyne.
Hit the Road
Ήταν, λοιπόν, ένα ανοιξιάτικο πρωϊνό, μερικά χρόνια πριν όταν βλέποντας ότι ο σκωτσέζικος καιρός είχε αποφασίσει να μας κάνει τη χάρη να μας χαρίσει μια πανέμορφη ημέρα αποφάσισα ότι ήταν η ιδανική στιγμή να επισκεφθώ το κατά τα λεγόμενα “ομορφότερο αποστακτήριο στη Σκωτία”. Μάζεψα βιαστικά τα απαραίτητα και ξεκίνησα με το αυτοκίνητο για ένα ταξίδι 90 χιλιομέτρων από το Dunfermline προς το αποστακτήριο με μια σύντομη στάση στην αγαπημένη μου Γλασκώβη για ένα παραδοσιακό Scottish breakfast, απαραίτητο εφόδιο πριν από κάθε επίσκεψη σε αποστακτήριο!
To Glengoyne βρίσκεται μόλις μισή ώρα από τη Γλασκώβη, στο Dumgoyne, στην καρδιά μιας μαγευτικής κοιλάδας που σε προδιαθέτει από την διαδρομή για το τι θα συναντήσεις. Ο δρόμος είναι εύκολος και σύντομος, ειδικά αν πας με αυτοκίνητο. Με το που βάλεις τη Γλασκώβη στην πλάτη, η διαδρομή αποκτά ξεχωριστή σκωτσέζικη ομορφιά με αποκορύφωμα ίσως το χωριό Strathblane και το κάστρο Duntreath που θα συναντήσεις στη διαδρομή.
Η αλήθεια είναι ότι διαβάζοντας ότι έχει ανακηρυχθεί ως το ομορφότερο αποστακτήριο στη Σκωτία δημιουργούνται προσδοκίες αλλά αυτό που συναντάς όταν πλησιάζεις τις εκπληρώνει πλήρως. Χτισμένο ανάμεσα σε λόφους και δάση και ιδιαίτερα φωτογενές, το Glengoyne και τα παρατεταγμένα μικρά λευκά κτίσματά του σε κερδίζουν από τη πρώτη ματιά.
Το αποστακτήριο
To όνομά του προέρχεται από το “glen guin” που στα gaelic, την παραδοσιακή διάλεκτο της Σκωτίας σημαίνει “Η κοιλάδα των άγριων χηνών” εξού και η (μία πλέον) χήνα που συναντάμε στο λογότυπο του Glengoyne και σε κάθε ετικέτα του.
Για να φθάσεις στο αποστακτήριο έχεις σίγουρα ακολουθήσει την οδό Α81. O δρόμος αυτός διασχίζει το αποστακτήριο και αποτελεί το νοητό σύνορο των Highlands και των Lowlands, γνωστό ως “Highland Line”. Έτσι σε εκείνο το σημείο συμβαίνει ένα από τα πιο περίεργα πράγματα που θα ακούσεις για σκωτσέζικο αποστακτήριο.
Η απόσταξη γίνεται από την πάνω πλευρά του δρόμου δηλαδή στα Highlands ενώ οι αποθήκες των βαρελιών που ωριμάζει το whisky βρίσκονται στην κάτω πλευρά δηλαδή στα Lowlands! Αυτό κάνει το Glengoyne το μοναδικό αποστακτήριο που η παραγωγή του χωρίζεται σε δύο διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές! Το αποστακτήριο πάντως αυτοπροσδιορίζεται ως Highland distillery και το απόσταγμά τους αναφέρεται ως Highland Single Malt Scotch Whisky.
Η μοναδική τοποθεσία του αποστακτηρίου μέσα στη “κοιλάδα των άγριων χηνών” ήταν αρκετά χρήσιμη στις αρχές του 19ου αιώνα όταν αυτό λειτουργούσε ακόμα παράνομα. Η περιοχή ήταν δυσπρόσιτη και το αποστακτήριο ήταν καλά κρυμμένο από τους φοροεισπράκτορες του βασιλιά. Πήρε την άδειά του το 1833 και έκτοτε βρίσκεται σε διαρκή παραγωγή.
Ξεκινώντας με την ονομασία Burnfoot και ιδιοκτήτες την οικογένεια Edmonstone, πέρασε στους MacLelland στα 1850 και αργότερα στους Lang Bros, blenders με βάση τη Γλασκώβη τo 1876. Οι τελευταίοι άλλαξαν το όνομα του αποστακτηρίου σε Glen Guin που αγγλικο-ποιήθηκε σε Glengoyne το 1905. Η Edrington το αγόρασε το 1965 αλλά δεν ήταν νωρίτερα από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 όταν το Glengoyne κυκλοφόρησε τα πρώτα του single malt ουίσκι. Βασικό επικοινωνιακό “χαρτί” του brand ήταν η παντελής απουσία τύρφης ώστε να αναδειχθεί “η πραγματική γεύση του malt”!
Το 2003 η Edrington θεώρησε ότι το Glengoyne δεν ήταν βιώσιμο και το πούλησε στην Ian MacLeod distillers στην οποία ανήκει και το αποστακτήριο Tamdhu στο Speyside και είναι γνωστή για τις ανεξάρτητες εμφιαλώσεις υπό τα brands Smokehead, As We Get It. H Ian MacLeod πέρασε σε άλλο επίπεδο το brand του Glengoyne πολλαπλασιάζοντας τις εμφιαλώσεις, κρατώντας όμως την ίδια επιτυχημένη παραδοσιακή συνταγή και πέρασε το αποστακτήριο στον 21ο αιώνα αφομοιώνοντας μια πιο “πράσινη”, οικολογική προσέγγιση.
Α Greener Distillery
Παρά τον αμέριστο σεβασμό για το παρελθόν, το Glengoyne νοιάζεται και για το μέλλον. Τα υγρά απόβλητα της παραγωγής καθαρίζονται και ανακυκλώνονται δίνοντας ζωή σε ειδικά διαμορφωμένους οικοτόπους που φιλοξενούν την άγρια ζωή της περιοχής και τα στερεά απόβλητα μετατρέπονται σε ηλεκτρική ενέργεια ικανή να παρέχει ηλεκτρικό ρεύμα σε 354 σπίτια κάθε χρόνο!
Όπως ακριβώς οι χήνες που επισκέπτονται το αποστακτήριο το χειμώνα έτσι και αυτό από το Νοέμβρη του 2019 χρησιμοποιεί τον άνεμο για να φτάσει στον “προορισμό” του, προμηθευόμενο όλη την ηλεκτρική του ενέργεια από ανεμογεννήτριες.
Τέλος, από φέτος οι συσκευασίες των ουίσκι του Glengoyne είναι 100% ανακυκλώσιμες, χωρίς πλαστικά ή μεταλλικά μέρη και αποτελούμενες ως επί το πλείστον από υλικά τοπικών σκωτσέζων παραγωγών, υποστηρίζοντας έτσι έμπρακτα την τοπική οικονομία.
Έτσι κάθε φορά που απολαμβάνουμε ένα δράμι ουίσκι Glengoyne “υψωνουμε το ποτήρι” μας σε ένα πιο “πράσινο” μέλλον.
The Visitor’s Experience
To Glengoyne προσφέρει μια από τις καλύτερες εμπειρίες για τον επισκέπτη. Ίσως λόγω της αδιαμφισβήτητης ομορφιάς του και του φυσικού περιβάλλοντός του ή λόγω της φιλικότητας των ανθρώπων του. Πάντως δεν είναι τυχαίο ότι δέχεται πάνω από 50.000 επισκέπτες κάθε χρόνο.
Ένα από τα πιο όμορφα χαρακτηριστικά του tour που ξεχωρίζει το Glengoyne από τα περισσότερα αποστακτήρια είναι ότι οι επισκέπτες δοκιμάζουν ένα δράμι ουίσκι Glengoyne πριν ξεκινήσει το tour! Έτσι καθώς περιηγείσαι στους χώρους του αποστακτηρίου έχεις ακόμα φρέσκια την επίγευση και τα αρώματα του Glengoyne δίνοντας περισσότερη ουσία και νόημα στην περιήγηση.
Ξεκινάμε με μια όμορφη όψη της πηγής νερού ψύξης του αποστακτηρίου, το Blairgar Burn, το οποίο φυσικά διασχίζει το αποστακτήριο. Σειρά έχει ο αθάνατος μύλος Porteus όπου η βύνη αλέθεται, το παραδοσιακό mash tun της πολτοποίησης, τα ξύλινα washbacks της ζύμωσης και φυσικά το still room όπου γίνεται η διάσημη αργή απόσταξη του Glengoyne.
Κατά την περιήγηση δυστυχώς δεν επιτρέπεται η φωτογραφία, ωστόσο μας επέτρεψαν να φωτογραφίσουμε τους αποστακτήρες έξω από το κτίριο και φυσικά την μικρή αποθήκη “No.1 Duty Free Warehouse” του αποστακτηρίου με μερικά βαρέλια που βρίσκονται εκεί για να μας βάζουν στο κλίμα μιας πραγματικής αποθήκης.
Προσωπικά ξεχώρισα τον σεβασμό και την ευγένεια που “εκπέμπουν” οι άνθρωποι του Glengoyne όταν σου μιλούν για την παραγωγή και την απόσταξη του ουίσκι τους καθώς και την απίστευτη προσοχή στη λεπτομέρεια όταν μιλάνε για το ξύλο των βαρελιών τους. Όπως θα δούμε παρακάτω αυτοί είναι οι “πυλώνες” στους οποίους βασίζεται όλος ο χαρακτήρας του Glengoyne.
Ένα από τα highlights της περιήγησης ήταν η παρακάτω υπέροχη “βιτρίνα” που παρουσιάζει μια οπτική επεξήγηση της επιρροής των διαφορετικών τύπων βαρελιών τόσο στο χρώμα όσο και στην εξάτμιση κατά την ωρίμανση άρα και τη στάθμη του ουίσκι στο βαρέλι.
Μια εικόνα στην οποία συνεχίζω και ανατρέχω πολύ συχνά ακόμα και χρόνια μετά την επίσκεψή μου στο αποστακτήριο.
Λεπτομέρειες Παραγωγής
• To Glengoyne έχει ετήσια παραγωγή 1.1 εκατ. λίτρων. Από αυτά το 30% εμφιαλώνεται ως single malt.
• Η πηγή νερού για ψύξη είναι το ρυάκι Blairgar Burn ενώ για την παραγωγή προμηθεύεται νερό από τη λίμνη Loch Carron.
• Χρησιμοποιεί εντελώς μη τυρφώδη βύνη, αποκλειστικά αποξηραμένη με ζεστό αέρα. Το κριθάρι βυνοποιείται και παρέχεται από την Simpsons Maltings. Ένα ποσοστό του κριθαριού είναι ύψιστης ποιότητας κριθάρι Golden Promise.
• Για την πολτοποίηση χρησιμοποιείται ένα rake and plough semi-lauter mash tun. Οι παρτίδες νερού είναι στους 64C, 77C και 90C.
• Η ζύμωση στα 6 ξύλινα washbacks από πεύκο του Oregon (Oregon pine) διαρκεί περίπου 56 ώρες αλλά κάποιες παρτίδες αφήνονται ως και 110 ώρες.
• Το Glengoyne περήφανα ισχυρίζεται ότι διαθέτει μια από τις πιο αργές αποστάξεις στη Σκωτία! Η απόσταξη γίνεται σε 3 αποστακτήρες, 1 μεγαλύτερο wash still και 2 μικρότερα spirit stills τα οποία έχουν μπάλα βρασμού στη βάση του λαιμού τους (η χαρακτηριστική κοιλότητα) και βραχίονα με ελάχιστα αρνητική (καθοδική) κλίση. Η αργή απόσταξη του Glengoyne είναι αποτέλεσμα της μεγιστοποίησης της αναρροής άρα και της επαφής των ατμών με το χαλκό του άμβυκα. Σε αυτό συμβάλλει αφενός η μπάλα βρασμού στον άμβυκα και αφετέρου το γεγονός ότι η απόσταξη γίνεται σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία (άρα και πίεση) επιτρέποντας έτσι στο wash να έρθει περισσότερη ώρα σε επαφή με το χαλκό. Ο πολύ αργός ρυθμός απόσταξης, περίπου 5 λίτρα το λεπτό (συνήθως σε άλλα αποστακτήρια είναι περίπου στα 20 λίτρα το λεπτό), εξασφαλίζει τον σχηματισμό των πολυπόθητων εστέρων και αλδεΰδων που θα δώσουν το γλυκό, φρουτένιο χαρακτήρα στο απόσταγμα.
• Το κόψιμο του new make spirit γίνεται στους 71% abv, ένα από τα πιο υψηλά κοψίματα στη Σκωτία με αποτέλεσμα το νέο απόσταγμα να είναι κομψό και λεπτεπίλεπτο με περισσότερα γευστικά χαρακτηριστικά από το “κεφάλι” όπως ανοιχτόχρωμα φρούτα και βοτανικότητα. Οι πιο βαριές γεύσεις όπως δέρμα, κρέας κλπ καταλήγουν στην “ουρά” και όχι στο νέο απόσταγμα.
• Το νέο απόσταγμα μεταφέρεται στην απέναντι πλευρά του δρόμου, στο Lowland κομμάτι του αποστακτηρίου για να ωριμάσει. Η ωρίμανση του new make spirit του Glengoyne γίνεται μόνο σε “υψηλότατης ποιότητας” βαρέλια όπως ισχυρίζονται οι άνθρωποί του. Εx-bourbon και ex-sherry βαρέλια χρησιμοποιούνται τόσο αμερικάνικης όσο και ευρωπαϊκής δρυός. Εδώ το Glengoyne και πάλι πρωτοπορεί δίνοντας για άλλη μια φορά εξαιρετική προσοχή ακόμα και στην παραμικρή λεπτομέρεια. Η πλειοψηφία των βαρελιών του παράγονται και καρυκεύονται με sherry στην Ισπανία και το Glengoyne έχει τον πλήρη έλεγχο επιβλέποντας ολόκληρο το εξαετές ταξίδι του ξύλου. Από την καλλιέργεια της δρυός, την επιλογή συγκεκριμένων δέντρων, την ξήρανση, τη βαρελοποιία και το “καρύκευμα” με -oloroso συνήθως- sherry για 20 περίπου μήνες μέχρι που ταξιδεύει στη Σκωτία για να φιλοξενήσει το απόσταγμα του Glengoyne. Αυτά τα βαρέλια χρησιμοποιούνται για περισσότερο από το 80% της παραγωγής και καθορίζουν βαθιά το γευστικό προφίλ για το οποίο είναι φημισμένο το whisky του Glengoyne.
Χαρακτηρας – The Glengoyne Way
Όλες αυτές οι λεπτομέρειες συμβάλλουν μαζικά στον τελικό χαρακτήρα του αποστάγματος και το Glengoyne περήφανα τις χαρακτηρίζει ως “The Glengoyne Way”. Με προσοχή στη λεπτομέρεια, σεβασμό στη παράδοση και motto την υπομονή για το καλύτερο αποτέλεσμα.
Οι έξι βασικοί άξονες που στηρίζεται το “The Glengoyne Way” είναι:
1. Η παντελής απουσία τύρφης στο βυνοποιημένο κριθάρι. Το Glengoyne είναι γνωστό για τον μη-τυρφώδη χαρακτήρα του και οι άνθρωποί του δεν θέλουν να “αμαυρωθεί” το κριθάρι τους από τις φαινόλες της τύρφης. Τόσο που στο παρελθόν η βασική γραμμή προώθησης του ήταν ότι το Glengoyne ουσιαστικά αποτελεί την “αυθεντική γεύση του malt whisky αναλλοίωτη από τον καπνό της τύρφης”!
2. Η υπομονή. Η οποία δεν αναφέρεται μόνο στην παλαίωση αλλά και στην απόσταξη καθώς όπως είδαμε το Glengoyne έχει μια από τις πιο αργές αποστάξεις αν όχι την πιο αργή! Αυτή και μόνο αυτή θεωρείται ότι παράγει ακριβώς το απόσταγμα που εκπληρώνει τα ποιοτικά κριτήρια που έχουν θέσει οι προπάτορες του Glengoyne και για τα οποία είναι υπερήφανοι σήμερα οι ανθρωποί του. Εξού και το σλόγκαν που θα βρούμε σε κάθε φιάλη: “Unhurried since 1833”
3. Ποιοτικά sherry βαρέλια που εξασφαλίζουν την ιδανική ωρίμανση του αποστάγματος του Glengoyne. Όπως είδαμε, είναι ίσως το μοναδικό αποστακτήριο που έχει αναλάβει εξ’ολοκλήρου την παραγωγή των “καλύτερων” sherry βαρελιών, από την καλλιέργεια του ξύλου σε δάσος δρυών στην Ισπανία μέχρι τη μετατροπή του σε βαρέλι και την “καρύκευση” του με κρασί sherry.
4. Ωρίμανση με απόλυτη φροντίδα σε αποθήκες με πέτρινους τοίχους, χωμάτινα πατώματα και βαρέλια στοιβαγμένα μέχρι τρία καθ’ ύψος (dunnage) ώστε να έχουν τον ιδανικό χώρο για συνεπή, χρονικά και ποσοτικά, εξάτμιση.
5. Το φυσικό χρώμα. Το χρώμα που παρατηρούμε σε κάθε ουίσκι του Glengoyne είναι 100% φυσικό και προέρχεται από τα βαρέλια στα οποία ωρίμασε.
6. Η παράδοση. Απόλυτη εμπιστοσύνη στην κληρονομιά που θέσπισαν οι προπάτορες του Glengoyne και αφοσίωση στην συνέχισή της παρά το μεγάλο κόστος, τον πολύ χρόνο και την σκληρή δουλειά που απαιτεί αυτό. Οι άνθρωποι του Glengoyne γνωρίζουν ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος να παράγουν ποιοτικό ουίσκι και είναι διαθέσιμοι να κάνουν οτιδήποτε χρειαστεί για να το εξασφαλίσουν.
Glengoyne Whisky
Η βασική γκάμα του Glengoyne αποτελείται από χρονολογημένες εκφράσεις 10,12,15,18,21 ετών αλλά και από τα Cask Strength και Legacy τα οποία δεν έχουν δήλωση ηλικίας. Όλα τους ξεχωριστά και μοναδικά με κοινό χαρακτηριστικό την κομψότητα και την πολύπλοκη γεύση.
Ο γευστικός χαρακτήρας του αποστακτηρίου περιλαμβάνει φρέσκα φρούτα, βανίλια, καραμέλα βουτύρου, ξηρούς καρπούς, εσπεριδοειδή, μέλι και μπαχαρικά και φυσικά την -κατά την προσωπική μου άποψη- κοινή γευστική συνιστώσα σχεδόν όλων των εκφράσεων του, την βοτανικότητα που συνήθως εκφράζεται ως χαμομήλι, τσάι, γρασίδι ή άλλα αντίστοιχα αρώματα.
Tον Σεπτέμβιο του 2020, το Glengoyne προέβη σε ένα ολοκληρωτικό rebranding παρουσιάζοντας την ολοκαίνουργια εμφάνισή του με συσκευασίες που είναι 100% ανακυκλώσιμες. Στο λογότυπο, πλέον, διακρίνουμε μία μόνο χήνα με τα φτερά της σε έκταση αντί των δύο αντικριστών χηνών που παρατηρούσαμε στο προηγούμενο λογότυπο ενώ σχεδόν όλα τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν προέρχονται από τοπικές επιχειρήσεις της Σκωτίας υποστηρίζοντας έτσι έμπρακτα την τοπική κοινότητα και οικονομία αλλά και το περιβάλλον. Σημειωτέον ότι παρά την αλλαγή εμφάνισης, το περιεχόμενο των εμφιαλώσεων παραμένει απαράλαχτο.
Until Next Time
Το Glengoyne είναι ένα από τα πιο “πράσινα”, φιλόξενα και όμορφα αποστακτήρια της Σκωτίας. Με έμφαση στη λεπτομέρεια, με χαρακτήρα και όραμα που του εξασφαλίζει το μέλλον. Το εκπληκτικό είναι ότι όλα αυτά τα αντιλαμβάνεσαι στο ουίσκι του, ένα ουίσκι απαράμιλλης ποιότητας, κομψό και πολυεπίπεδο.
Αποχωρώντας από το όμορφο αποστακτήριο του Glengoyne σε πιάνει ένα σφίξιμο στο στομάχι όπως όταν αποχωρίζεσαι κάτι που αγαπάς, αλλά και μια αίσθηση πληρότητας και ευχαρίστησης όπως όταν έχεις βιώσει μια μοναδική εμπειρία που ξέρεις ότι θα εξελιχθεί σε μια όμορφη ανάμνηση.
Οι σκωτσέζοι όταν σε αποχαιρετούν λένε “See ya later”, σχεδόν ποτέ “Goodbye”.
Υπόσχεση; Προσδοκία; Επιθυμία; Ίσως όλα αυτά μαζί…
Έτσι μας αποχαιρέτησαν και από το Glengoyne και εγώ ξέρω ότι σίγουρα κάπως, κάποτε θα ξαναβρεθώ εκεί.
See ya later λοιπόν Glengoyne και μέχρι τότε…
Slàinte mhath!
*Αποκλειστικός αντιπρόσωπος της Ian MacLeod Distillers Ltd. στην Ελλάδα είναι η εταιρεία LKC Drinks.
Website
Facebook
Instagram
